اختلالات گفتار و زبان گفتار درمانی برای گرفتگی صدا
صدای خشن یا خش‌دار، اصطلاحی است که برای توصیف تغییر غیرطبیعی در کیفیت صدا استفاده می‌شود. افرادی که صدای خش‌دار دارند، ممکن است تغییراتی در زیر و بمی یا بلندی صدا تجربه کنند. گرفتگی صدا می‌تواند ناشی از بیماری‌های مختلف باشد.
گفتاردرمانگران می‌توانند کیفیت صدا و نحوه استفاده از آن را ارزیابی کنند تا علت مشکل را دریابند. آنها همچنین تأثیر گرفتگی صدا را بر توانایی‌های گفتار و ارتباط بیمار بررسی می‌کنند. سپس برنامه‌ای درمانی برای بهبود مشکل ارائه می‌کنند. گفتاردرمانی می‌تواند برای گرفتگی صدا مفید باشد؛ زیرا کیفیت صدا را بهبود می‌بخشد و به مدیریت بهداشت صوتی کمک می‌کند.
صدای خش‌دار چیست؟
صدای خش‌دار یا گرفتگی صدا، اختلالی در کیفیت صدا است و زمانی رخ می‌دهد که تغییری غیرطبیعی در صدا ایجاد شود. به‌عنوان مثال ممکن است زیر و بمی صدا (معمولاً پایین‌تر از حد معمول) یا بلندی آن تغییر کند (اگر بلندتر یا آهسته‌تر از حد معمول شود).
گرفتگی صدا به‌دلیل تغییر در تارهای صوتی و عدم ارتعاش مؤثر آنها در برابر یکدیگر اتفاق میفتد. تارهای صوتی باید بتوانند به‌طور کامل و دوره‌ای بسته شوند تا بتوانیم به‌شکلی مؤثر صدا تولید کنیم.
علل شایع گرفتگی صدا
گرفتگی صدا می‌تواند ناشی از عوامل متعددی ازجمله موارد زیر باشد:
- فشار بر تارهای صوتی: استفاده بیش‌ازحد یا نادرست از صدای خود (مانند فریاد زدن، آواز خواندن یا صحبت کردن برای مدت طولانی) می‌تواند منجر به فشار بر تارهای صوتی و گرفتگی صدا شود.
- لارنژیت (التهاب حنجره): التهاب تارهای صوتی، اغلب به‌دلیل بیماری یا عفونت، می‌تواند باعث گرفتگی موقت صدا شود.
- رفلاکس اسید: بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) می‌تواند تارهای صوتی را تحریک کند و منجر به گرفتگی صدا شود.
- ندول‌ها یا پولیپ‌های صوتی: توده‌های خوش‌خیم روی تارهای صوتی، که معمولاً ناشی از فشار مزمن بر صدا هستند، می‌توانند بر کیفیت صدا تأثیر بگذارند.
- بیماری‌های عصبی: اختلالاتی مانند فلج تارهای صوتی یا بیماری پارکینسون می‌توانند بر کیفیت صدا تأثیر بگذارند.
- مشکلات تیروئید: کم‌کاری تیروئید و سایر بیماری‌های تیروئید می‌توانند باعث تغییرات صوتی، ازجمله گرفتگی صدا شوند.
ارزیابی‌های گفتاردرمانی برای گرفتگی صدا
ارزیابی اختلالات صدا شامل شرح حال دقیق خواهد بود. این ارزیابی شامل سؤالاتی درمورد سابقه پزشکی، نحوه استفاده از صدا در محیط‌های مختلف و سابقه خانوادگی است. اطلاعات به‌دست‌آمده به تشخیص علت اصلی گرفتگی صدای بیمار توسط گفتاردرمانگر کمک می‌کنند.
صدای خش‌دار را می‌توان به‌عنوان یکی از ویژگی‌های دیسفونی توصیف کرد. دیسفونی به هر تغییری در کیفیت صدا گفته شده که منجر به از دست دادن جزئی صدا می‌شود. گفتاردرمانگران با انجام فعالیت‌های مختلف متناسب با سن و علایق بیمار، به دقت به کیفیت صدا و نحوه استفاده او از صدایش گوش می‌دهند.
گفتاردرمانگر از مقیاس GRBAS برای ارزیابی شدت دیسفونی بیمار استفاده خواهد کرد. این مقیاس شامل رتبه‌بندی موارد زیر است:
- درجه: شنونده شدت اختلال صدا را به‌طور کلی تشخیص می‌دهد.
- زبری: بی‌نظمی در ارتعاشات تارهای صوتی نشان‌دهنده زبری صدا است (احتمالاً خشونت صدا در اینجا ارزیابی می‌شود).
- نفس آلودگی: آشفتگی قابل شنیدن که به‌صورت صدای هیس یا صدای تنفسی که از تارهای صوتی خارج می‌شود، است.
- ضعف صوتی: این ضعف صدا یا از دست دادن قدرت در صدای فرد است.
- فشار: تنش صوتی همراه با زیر و بمی صدا به‌عنوان فشار ارزیابی می‌شود.
هر یک از این جنبه‌های صدا به‌عنوان ویژگی‌های فردی ارزیابی می‌شوند. این امر سپس نیازهای بیمار و اینکه کدام جنبه صدا ممکن است نیاز به درمان داشته باشد را مشخص می‌کند.
نگرانی‌ها و اهداف شما نیز در طول ارزیابی مورد بحث قرار خواهند گرفت تا برنامه‌ای متناسب با اهداف و نیازهای خاص ایجاد شود.
چگونه گفتاردرمانی می‌تواند به گرفتگی صدا کمک کند؟
در گفتاردرمانی از درمان‌های هدفمند برای گرفتگی صدا استفاده می شود. درمان‌های رایج شامل موارد زیر هستند:
- تمرینات صوتی: تقویت تارهای صوتی و بهبود کنترل صدا
- تکنیک‌های تنفس: یادگیری حمایت تنفسی مناسب برای کاهش فشار صوتی
- آموزش بهداشت صوتی: آموزش نحوه مراقبت از صدا و جلوگیری از فشار
- اصلاح وضعیت بدن: بهبود وضعیت بدن و راست‌قامتی برای حمایت از تولید صدای سالم
- تنظیمات سبک زندگی: شناسایی و رسیدگی به عادات یا عوامل محیطی که ممکن است در مشکلات صوتی نقش داشته باشند
تکنیک‌های رایج صوت‌درمانی
گفتاردرمانگران از تکنیک‌های مختلفی برای کمک به افراد مبتلا به گرفتگی صدا استفاده می‌کنند، ازجمله:
- صوت درمانی رزونانس (RVT): تمرکز بر تولید صدایی واضح و قوی با حداقل فشار با استفاده از پرتاب صدای رو به جلو و حمایت تنفسی مناسب
- تمرینات عملکرد صوتی (VFEs): مجموعه‌ای از تمرینات طراحی‌شده برای تقویت تارهای صوتی و بهبود کنترل زیر و بمی و بلندی صدا
- ماساژ حنجره: تکنیک‌های دستی برای رفع تنش در عضلات اطراف حنجره، بهبود کیفیت صدا و کاهش فشار
- تکنیک‌های کنترل تنفس: آموزش تنفس دیافراگمی برای حمایت از تولید صدای مداوم بدون فشار
این تکنیک‌ها برای رفع نیازهای خاص هر فرد تنظیم می‌شوند و نتایج مؤثر و طولانی‌مدتی ارائه می‌دهند.
چه کسانی می‌توانند از گفتاردرمانی گرفتگی صدا بهره‌مند شوند؟
گفتاردرمانی گرفتگی صدا برای کسانی که مشکلات صوتی مزمن یا مکرر را تجربه می‌کنند، مفید است:
- متخصصان: معلمان، خوانندگان، سخنرانان عمومی و سایر افرادی که برای کار به شدت به صدای خود متکی هستند.
- افرادی که در حال بهبودی از بیماری هستند: کسانی که در حال بهبودی پس از آسیب‌های تارهای صوتی یا بیماری‌هایی مانند لارنژیت یا ندول تارهای صوتی هستند.
- سالمندان: با افزایش سن، تغییرات صوتی می‌توانند رخ دهند و منجر به گرفتگی صدا شوند.
- افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای: افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی، رفلاکس اسید یا سایر مشکلات سلامتی که بر صدا تأثیر می‌گذارند.
مزایای گفتاردرمانی
گفتاردرمانی می‌تواند برای افراد مبتلا به گرفتگی صدا بسیار مفید باشد؛ زیرا می‌تواند کیفیت صدای بیماران را بهبود بخشد و همچنین وضوح گفتار آنها را افزایش دهد و درک آنچه بیمار می‌خواهد بگوید را برای دیگران آسان‌تر کند.
مزایای گفتاردرمانی گرفتگی صدا عبارت‌اند از:
- بهبود کیفیت صدا: بازیابی صدایی واضح و رسا با کاهش فشار بر تارهای صوتی
- جلوگیری از آسیب صوتی: یادگیری تکنیک‌های سالم برای جلوگیری از فشار یا آسیب بیشتر به تارهای صوتی
- افزایش استقامت صوتی: تقویت صدای خود برای کاهش خستگی و ناراحتی در هنگام صحبت کردن
- افزایش اعتمادبه‌نفس در برقراری ارتباط: احساس راحتی بیشتر در صحبت کردن در محیط‌های شخصی و حرفه‌ای
گفتاردرمانگران می‌توانند درمان بهداشت صوتی و همچنین تمرینات صوتی را نیز ارائه دهند که می‌توانند به بیمار کمک کنند.
نکات بهداشت صوتی برای پیشگیری از گرفتگی صدا
علاوه‌بر گفتاردرمانی، رعایت بهداشت صوتی می‌تواند به حفظ صدای سالم و جلوگیری از گرفتگی صدا کمک کند:
- هیدراته بمانید: مقدار زیادی آب بنوشید تا تارهای صوتی شما مرطوب باشند.
- از استفاده بیش‌ازحد از تارهای صوتی خودداری کنید: اگر برای مدت طولانی صحبت می‌کنید یا آواز می‌خوانید، به صدای خود استراحت منظم بدهید.
- پاکسازی گلو را محدود کنید: پاکسازی بیش‌ازحد گلو می‌تواند تارهای صوتی را تحریک کند و منجر به گرفتگی صدا شود.
- از سیگار کشیدن خودداری کنید: سیگار کشیدن می‌تواند تارهای صوتی را تحریک کند و باعث آسیب طولانی‌مدت شود.
- از دستگاه بخور استفاده کنید: مرطوب نگه داشتن هوای محیط می‌تواند به جلوگیری از خشکی تارهای صوتی کمک کند.
جمع‌بندی
گرفتگی صدا، اختلالی در کیفیت صدا است و زمانی رخ می‌دهد که تغییری غیرطبیعی در صدا ایجاد می‌شود. گفتاردرمانگران کلینیک توانبخشی رسش می‌توانند هرگونه مشکل صوتی، ازجمله گرفتگی صدا را ارزیابی و درمان کنند. درمان این اختلال مزایای زیادی ازجمله بهبود کیفیت صدا، افزایش عزت نفس و اعتمادبه‌نفس را به همراه دارد.
منابع
